Het was vorige vrijdagavond. Het moet al een heel stuk over negen geweest zijn. Ik zat met mijn vrouw naar “Belgium’s Got Talent” te kijken toen er aan de deur werd gebeld. Vragend keek ik naar mijn vrouw. “Ik verwacht niemand ” zei ze automatisch. “Wie komt er nog zo laat?” antwoordde ik.
Het was Tina. Tina was tot voor kort bij ons met dienstencheques komen poetsen. “Sorry dat ik zonder aankondiging nog zo laat aanbel, maar ik zit zwaar in de problemen en misschien weet jij raad” zei ze. Ondertussen stapte ze, alsof het vanzelfsprekend was, de gang in.
En toen begon de miserie.
Tina en Bert zijn sinds begin vorig jaar uit elkaar. Gelukkig werd het geen vechtscheiding. Waarschijnlijk omdat er geen kinderen waren. Het was de notaris die, in onderling overleg, alles netjes verdeelde, regelde en op papier zette. Zo werd er o.a. vastgelegd dat Bert de auto meenam en ook de financiering ervan zou verder betalen. Mia bleef op het ingerichte huurappartement wonen en nam de huur en de algemene kosten volledig voor haar rekening.
Toen de bank enkele maanden later aan Tina een aangetekende brief stuurde en meldde dat de betalingen van de autolening, te laat en onvolledig gebeurden, belde ze Bert hierover op. Bert zei dat het om een tijdelijk probleem ging omdat hij van bank veranderd was en dat hij het wel zou regelen.
Wanneer Tina een nieuwe salon koopt en een kleine lening op afbetaling wil afsluiten, wordt haar een lening geweigerd omdat ze op de zwarte lijst staat. Bert had immers nagelaten “om het wel te regelen”. Hij betaalde zeer onregelmatig het autokrediet. Hij stond ondertussen zelfs meer dan drie maanden achter met zijn betalingen !
Daarom had de bank die de autofinanciering had verleend, aan de Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank (in ’t kort CKP) laten weten dat Bert en Tina geregistreerd moesten worden als wanbetaler. Dat hield in dat ze geen nieuw krediet – hoe klein ook – zouden kunnen aangaan.
Tina, die ook had meegetekend als consument op het contract van de autolening, werd automatisch mee de dupe van het slechte betalingsgedrag van Bert.
Nochtans had dit kunnen vermeden worden…
Bij een scheiding blijven alle personen (alle consumenten) die op het kredietcontract hebben getekend, persoonlijk en hoofdelijk verantwoordelijk voor de totaliteit van het kredietbedrag vermeerderd met de kredietkosten. Ook al staat er in de scheidingsovereenkomst of in het vonnis van echtscheiding, dat de ex-partner de kredietovereenkomst (de hypotheek of de lening of de verkoop op afbetaling) overneemt.
Te weinig advocaten en notarissen zijn op de hoogte dat ze bij een scheiding aan de financiële instelling die het krediet toestond een desolidarisatie moeten vragen. Het is immers alleen de kredietgever die onder de vorm van een kwijting een einde kan maken aan het gemeenschappelijk engagement.
Een desolidarisatie is het schrappen van een kredietnemer uit de kredietovereenkomst en hem of haar ontslaan van de verplichting om verder te betalen. Tina zal dus moeten blijven mee betalen voor de auto waar Bert mee rijdt.
De Centrale voor Kredieten aan Particulieren
De Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank (in ’t kort CKP) werd bij wet op 10 augustus 2001 opgericht en is in de eerste plaats een instrument in de strijd tegen overmatige schuldenlast. De Centrale registreert de namen van de personen die als consument en als natuurlijk persoon hebben getekend op een kredietcontract dat bestemd is voor privédoeleinden.
Kredietgevers melden aan de kredietcentrale niet alleen de afgesloten klassieke leningen zoals de consumentenkredieten of de hypothecaire kredieten, maar ook de flexibele leningen om met een kredietkaart te kunnen betalen (creditcards die sommige winkelketens of postorderbedrijven verstrekken) of faciliteiten om op uw zichtrekening onder nul te kunnen gaan.
De personen die zich enkel borg stellen voor het krediet worden daarentegen niet geregistreerd.
Teken je een kredietovereenkomst dan moet de kredietgever (bank, verzekeringsmaatschappij, financiële instelling) verplicht binnen de 2 dagen je identiteit en de basisgegevens van de ondertekende kredietovereenkomst doorgeven aan de CKP. Omdat deze Centrale alle gegevens bevat van alle lopende contracten van consumentenkredieten en hypotheken die in België worden toegekend, weet elke financiële instelling of je leningen hebt lopen, welke leningen en wat hun eindvervaldag is.
Voor sommigen lijkt een controle bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren een inbreuk op hun privacy. Dat is echter niet zo. De CKP werd opgericht om kredietnemers te beschermen en om te vermijden dat ze te veel kredieten zouden aangaan. Kredietgevers moeten ook verplicht de Centrale raadplegen voor ze een krediet toekennen. In 2014 contacteerden de kredietgevers meer dan 16 miljoen keer de CKP.
Het is echter niet omdat je opgenomen bent in het bestand van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren dat een kredietgever je het gevraagde krediet niet zal toekennen. Indien je immers steeds stipt betaald hebt, zal er geen probleem zijn. Als je geregistreerd staat met één of meerdere kredieten zal hij je wellicht wel een aantal bijkomende vragen stellen om te kunnen inschatten of je de nieuwe lening wel zal kunnen betalen.
Wanneer je jouw lening op de vooraf bepaalde vervaldagen steeds netjes hebt betaald en de termijn van je krediet is verstreken en de schuld is dus volledig afbetaald dan worden je geregistreerde gegevens automatisch verwijderd drie maand en acht dagen na het einde van de kredietovereenkomst. Bent je niet zeker dat dit gebeurde of wil je weten of er kredieten en welke er op jouw naam geregistreerd staan, heb je steeds het recht om de Centrale te raadplegen.
De Nationale Bank van België rekent aan particulieren (voorlopig nog) geen kosten aan om kennis te nemen van de bij de Centrale onder jouw naam geregistreerde gegevens. Hoelang ze dat – in tijden van besparingen en bezuinigingen – nog gaan volhouden, weet ik niet en dat blijft een open vraag. Zeker als je weet dat in 10 jaar tijd het aantal mensen dat bij de CKP een aanvraag deed om een uittreksel te krijgen met de vermelding van hun persoonsgegevens, vervijfvoudigd is. De kostprijs van het openen van de brieven met de aanvragen, het invoeren van de gegevens, het uitprinten ervan en het verzenden en de portkosten… ik denk dat het een gigantische kost moet zijn.
In 2014 waren er 224.233 mensen die een aanvraag deden.
Hoe weet ik of ik geregistreerd ben ?
Je kan je gegevens die geregistreerd staan op de CKP opvragen:
- door schriftelijk een attest met de vermelding van je kredieten aan te vragen bij een van de agentschappen van de NBB in jouw regio:
- Agentschap Oost en West Vlaanderen: President Kennedypark 43 te 8500 Kortrijk
- Agentschap Antwerpen en Limburg: Eurostraat 4 te 3500 Hasselt
- Agentschap Vlaams Brabant: Berlaimontstraat 14 te 1000 Brussel
Schrijf gewoon een brief met de vraag om je een lijst te sturen met de op jouw naam geregistreerde kredietovereenkomsten. Vergeet niet bij je brief een kopie van de voor- en achterkant van je identiteitskaart te voegen
- door je rechtstreeks te wenden tot één van de loketten van de Nationale Bank van België. In dat geval krijg je het attest onmiddellijk mee.
Maar het kan ook gemakkelijker en goedkoper via internet.
- door te surfen naar de website van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren NBB kan je met je identiteitskaart, de pincode van je identiteitskaart en een elektronische identiteitskaartlezer onmiddellijk je gegevens op het scherm inkijken en afprinten.
Telefonisch worden geen inlichtingen verstrekt.
In alle gevallen krijg je een lijst met het overzicht van de onder jouw naam geregistreerde gegevens. Het overzicht bevat de naam van de kredietgever, het nummer van de overeenkomst, het totaal terug te betalen bedrag (kapitaal + intrest), de eindvervaldag en de toestand van de overeenkomst.
Indien je van mening bent dat de gegevens niet correct zijn, kan je die ook laten verbeteren. Wend je dan tot je kredietgever en verstrek hem je verzoek tot verbetering en alle gegevens waarop je je baseert.
Ingeval hij weigert en je het niet eens bent met de geregistreerde gegevens, kan je zelf een met voldoende redenen en bewijsstukken omklede klacht indienen bij de Federale Overheidsdienst Economie, Algemene Directie Controle en Bemiddeling, North Gate III, Koning AlbertII laan, 16 te 1000 Brussel. Online kan je dat doen via het webadres:
http://economie.fgov.be/nl/geschillen/klachten/waar_hoe_klacht_indienen/online_klacht/
Als je vragen hebt, aarzel dan niet om de Helpdesk van de Centrale voor kredieten aan particulieren te contacteren:
- ofwel telefonisch op het nummer + 32 2 221 30 06 (van maandag tot vrijdag van 8.30 tot 16.30 uur)
- ofwel via het e-mailadres: ckp.ccp@nbb.be
Spreuk van de week:
Mijnheer, Ik heb te veel schulden! Daarom stop ik ze allemaal in een grote zak. Elke maand laat ik mijn zoontje van drie jaar er één uittrekken…
Ik hoop dat u snel aan de beurt bent.
Vraag: wat kost een desolidarisatie van een kaskrediet?
Guido, dat zal afhangen van het bedrag dat u hebt geleend en van het bedrag dat u wil desolidariseren. maar u moet rekenen op ongeveer 2 % van het bedrag. Hoe kleiner het bedrag, hoe hoger de kosten in verhouding zijn. Voor een desolidarisatie van 20.000 euro betaalt u in verhouding meer dan voor 200.000 euro. Geldlenen kost geld, maar in dit geval heb je minder kosten hoe meer je leent. Veel succes, Alain.